Alcohol brengt risico's met zich mee op korte en lange termijn. Bij alcoholmisbruik ontstaan zowel lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid als tolerantie. Ook de ontwenning van alcohol kan risico's met zich meebrengen.
Op korte termijn

Wie alcohol drinkt, kan de dag nadien last hebben van een 'kater', een moe, misselijk en dorstig gevoel. Hoe zo'n kater precies ontstaat, lees je hier.
Een ander fenomeen is de 'black-out', waarbij men in dronken toestand nog bij bewustzijn is, maar zich achteraf niets meer kan herinneren.
Alcohol verhoogt misschien wel de zin om te vrijen, maar het vermindert de seksuele prestaties en kan op de duur potentieproblemen veroorzaken.
Alcohol drinken tijdens de zwangerschap is schadelijk voor de foetus en doe je best niet. Het kan heel wat risico’s met zich meebrengen zoals groeiachterstand, ontwikkelingsachterstand, schade aan hersenen en andere organen, een te vroeg of te licht geboren baby en miskraam. Naast deze risico's en afwijkingen kunnen zich later ook problemen voordoen op vlak van intelligentie, gedrag en emotionele ontwikkeling. Wanneer één of meer van bovenstaande kenmerken zich voordoen, kan er sprake zijn een foetaal alcohol spectrum stoornis of FASD. Hieronder vallen verschillende diagnoses, waarbij de meest ernstige vorm het foetaal alcohol syndroom of FAS.
Ook vóór de zwangerschap en tijdens de borstvoedingsperiode gaat alcoholgebruik gepaard met enkele risico’s voor jezelf en jouw baby. Lees de tips en advies wanneer je zwanger wil worden of tijdens de borstvoedingsperiode.
Wie dronken is kan moeilijk risico's inschatten. In het verkeer, maar ook op het werk en tijdens de vrije tijd kan het aanleiding geven tot ongevallen, verkeerde beslissingen,... Alcohol kan roekeloosheid en agressie uitlokken en leiden tot waaghalzerij, vechtpartijen, maar ook tot opdringerigheid of ongewenste seksuele intimiteiten.
Op lange termijn
Alcoholmisbruik tast op lange termijn het ganse lichaam aan. Het best gekend is de beschadiging van de lever (ontsteking, vetopstapeling, cirrose), de pancreas en de hersenen.
Er is een verband tussen alcoholmisbruik en diverse vormen van kanker (mond, keel, slokdarm, lever, dikke darm, borst).
Alcoholmisbruik veroorzaakt ook geheugenstoornissen, soms gelijkend op vroegtijdige dementie. Een voorbeeld hiervan is het syndroom van Korsakov, waarbij men nog moeilijk nieuwe informatie kan onthouden, niet meer weet waar men is en welke dag het is, last heeft van angst- en paniekaanvallen, depressies, geen plannen meer kan maken of uitvoeren,…
Grote hoeveelheden alcohol beschadigen naast de hersenen ook het zenuwstelsel.
Te veel alcohol is slecht voor het hart. Het verhoogt de bloeddruk waardoor de kans op problemen met hart- en bloedvaten of een hartaanval toeneemt. Het kan ook voor een te hoge slechte cholesterol zorgen.
Het lichaam heeft de neiging om eerst de alcohol te verbranden waardoor het niet meer toekomt aan de vetverbranding en men van alcohol gaat verdikken. Langs de andere kant bevatten alcoholhoudende dranken erg weinig voedzame stoffen zoals eiwitten en vitaminen. Op die manier ontstaan tekorten en kan wie te veel drinkt op de duur vermageren, ondervoed en verzwakt raken.
Alhoewel veel mensen het gevoel hebben dat alcohol helpt om makkelijker in te slapen, is het eigenlijk een slecht en riskant slaapmiddel. Het inslaapeffect dat men oorspronkelijk voelt, verdwijnt of vermindert bij regelmatig drinken en wordt vervangen door een slechtere, onrustige en kortere slaap. Ook om depressieve gevoelens minder hard te voelen, is alcohol niet geschikt. In het begin lijkt alcohol de donkere gevoelens af te zwakken, maar al gauw verandert dit en gaat alcohol de depressieve gevoelens versterken en zelfs veroorzaken.
Afhankelijkheid
Bij alcoholmisbruik ontstaan zowel een lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid als tolerantie.
- Lichamelijke afhankelijkheid houdt in dat het lichaam went aan een bepaalde dosis alcohol. Om nog effect te hebben, heeft men steeds meer alcohol nodig. Dit noemt men ook tolerantie.
- Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat men het gevoel heeft niet meer te kunnen functioneren zonder alcohol.
Afkick
Omdat alcohol tot een lichamelijke afhankelijkheid kan leiden, kan na een periode van veel alcohol drinken plots stoppen of sterk verminderen gepaard gaan met ontwenningsverschijnselen zoals beven, zweten, zenuwachtigheid, onrust, angst, braken en slapeloosheid. Hierbij kunnen levensgevaarlijke situaties ontstaan: een aanval van epilepsie of een delirium tremens (dagenlang onrustige slaap of slapeloosheid, angstaanvallen, beven, hallucinaties, transpireren, koortsaanvallen, versnelde hartslag, soms zelfs een coma). Ontwennen gebeurt daarom best onder doktersbegeleiding.
Maar de lichamelijke afkick is niet alles. Wanneer die achter de rug is, kan de geestelijke afhankelijkheid en vooral de sterke drang naar alcohol nog voor moeilijke momenten zorgen. Deze psychische afkickverschijnselen nemen geleidelijk aan af, maar kunnen toch enkele weken tot maanden aanhouden. Soms is professionele begeleiding nodig om hiermee om te leren gaan.
Test jezelf

Hoe riskant is mijn alcoholgebruik? Hoe staat het met mijn kennis over alcohol?
Veelgestelde vragen
Een greep uit de vragen over alcohol
Echt helder denken deed ik niet meer die avond en daar schrik ik toch wat van eerlijk gezegd.

'Thomas' (19 jaar)
Lees meer
Alcohol. Hoeveel is te veel?
Folder voor volwassenen die de risico's van alcohol belicht en een inschatting toelaat van hoe riskant je eigen drinkgedrag is.

Drink, drank, dronk, ...
informatiebrochure over alcohol voor jongeren.