Jaarcijfers

1. Voor het tweede jaar op rij opmerkelijk minder vragen beantwoord

Sinds 2019 zat het aantal vragen aan De Druglijn onafgebroken in de lift. Sinds de COVID-crisis werd jaar na jaar een recordaantal vragen beantwoord. Het steeg tot 8.525 in 2022. Maar sindsdien daalde het aantal weer. Het totaal aantal beantwoorde vragen viel in met 13% terug en klokte af op 6.556. De daling deed zich zowel voor in het aantal telefoongesprekken als chats maar was het grootste in het aantal mails. Het totaal aantal beantwoorde vragen bestonden uit 2.891 telefoongesprekken, 1.606 mails en 2.059 chatgesprekken.
De stijging tot en met 2022 was voor een groot deel te verklaren door de forse stijging van het aantal chatgesprekken. Die was mede te danken aan de uitbreiding van de openingsuren van de chat in 2019 en 2020. Maar sinds 2023 is het aantal chatgesprekken niet meer toegenomen. Toch blijft het aantal chatgesprekken dubbel zo hoog als voor de uitbreiding van de openingsuren. Samen met het aantal mailvragen zorgen de chatgesprekken er voor dat meer dan de helft (56%) van de vragen aan De Druglijn online gesteld wordt.

Een andere aanwijzing dat de impact van de COVID-crisis op de lijn inmiddels is uitgewerkt, is de daling in de gemiddelde beantwoordduur van de contacten. Vooral bij telefoongesprekken (- twee en een halve minuut) en in mindere mate voor het beantwoorden van chats en mails lag die voor het eerst sinds de pandemie lager dan in het jaar voordien. Minder lange gesprekken kunnen er op wijzen dat de mentale impact van de pandemie inmiddels is afgenomen.

Ook andere maatschappelijke evoluties zoals het toenemend gebruik van AI bij vragen kan een impact hebben op de evolutie van het aantal vragen. Het vormt een uitdaging voor De Druglijn om daar de komende jaren op in te spelen.

2. Online contact blijft de voorkeur hebben van  jongeren

Voor zover de leeftijd van de bellers, mailer of chatters die contact nemen bekend is, blijkt dat bijna drie op tien (28%) jonger is dan 25 jaar. In chatgesprekken loopt dat op bijna de helft (43%). De telefoonlijn spreekt jongeren duidelijk veel minder aan: slechts een beller op tien (10%) was jonger dan 25 jaar. Een telefoongesprek heeft dan weer de voorkeur van vooral veertigers (27%) en dertigers (23%). Een op drie bellers (34%) was ouder dan vijftig. Bij mailers is er een grotere spreiding qua leeftijd. Toch zijn ook daar jongeren meer vertegenwoordigd: een op drie (32%) was jonger dan 25 jaar. Bij de jongste mailers (jonger dan 15 jaar) gaat het vooral om mails omwille van schoolopdrachten.

3. Mensen die gebruiken, gokken of gamen, nemen meer contact dan vroeger

Meer dan vier op tien vragen (44%) kwam van mensen die drank, drugs of pillen gebruik(t)en, gokken of gamen. Tien jaar eerder was dat maar 32%. Bij chatters vertegenwoordigen ze zelfs de meerderheid (54%), bij mailers vertegenwoordigen ze 43% en bij bellers 37%. Ouders (16%) maken de tweede grootste groep uit. Zij bellen veel vaker (23%) dan dat ze mailen  (11%) of chatten (8%). Partners, broers en zussen, kinderen van gebruikende ouders en overige familieleden zijn samen goed voor een op vijf (21%) van alle contacten. Afhankelijk van hun leeftijd gaat hun voorkeur uit naar contact via telefoon, mail of chat.

4. Alcohol nog duidelijker het meest besproken product

Samen met cocaïne blijven cannabis en alcohol de drie drugs waarover het vaakst contact wordt genomen. Het aantal vragen over alcohol ligt sinds 2020 hoger dan het aantal vragen over cannabis. Het nam verder toe van 30% naar 33% in 2024.  Het percentage vragen over cannabis bedroeg 23% wat vergelijkbaar is met 2023 maar wel een stuk lager dan tien jaar terug (35%). In 2024 werd ook in chatgesprekken voor het eerste meer vragen over alcohol dan over cannabis gesteld.
Het aantal vragen over cocaïne schommelde jarenlang rond 16 %. Na een stijging in 2022 en 2023 tot 18% bedroeg het in 2024 opnieuw 16%. De drug stond misschien wat minder dan de jaren voordien in de publieke aandacht omwille van de cocaïnehandel en het daaraan gerelateerde geweld.
Andere illegale drugs komen een stuk minder aan bod. Het percentage vragen over xtc kende opnieuw een kleine stijging (5%) terwijl dat voor vragen over speed en ketamine stabiel bleef (4% en 3%). Over heroïne (1%), lsd en aanverwanten (1%), GHB (2%) is het aantal vragen  erg beperkt. Wat wel opvalt is de aanhoudende toename aan vragen over Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) zoals 3-MMC. Dat bedraag inmiddels 6%.
Ook omtrent medicatie, gokken en problematisch gamen krijgt De Druglijn behoorlijk wat vragen. Al blijven de percentages vragen over gokken (5%) en gamen (4%) lager dan voor medicatie (10%), er worden meer vragen over gesteld dan over tal van illegale drugs.

5. Website, online tests, zelfhulp en zelfzorg blijven scoren

Terwijl 2024 voor het tweede jaar een daling van het aantal beantwoorde vragen liet optekenen, toonde deze website een heel ander beeld. De site werd in 2023 vernieuwd en ging dat najaar online. Die vernieuwing heeft haar effect niet gemist. De Druglijnwebsite  werd 1.214.463 keer bezocht, wat een toename is met 27%. Tijdens die bezoeken werden 3.342.138 webpagina’s bekeken, wat een stijging is met 51%.
Op de site werden 11.282 kennistests volledig afgelegd en werd met 47.243 volledig ingevulde zelftests gecheckt hoe riskant iemands gebruik van drank, drugs en pillen of gok- en gamegedrag is. Dat was een daling ten opzichte van 2023 maar daar staat tegenover dat meer mensen (605 ten opzichte van 471) aan de slag gingen met de online zelfhulpmodule om hun gebruik te verminderen of te stoppen. Ook het gebruik van GRIP (de set van zelfzorgtools voor kinderen van ouders met afhankelijkheidsproblemen, voor ouders en voor partners) deed het goed. Er werden in totaal 13.632 sessies van deze drie tools gestart wat een stijging is met 64%. Vooral de GRIP-tool voor ‘kinderen van’ kende een grote toename, mede dankzij extra bekendmaking in het kader van De Warmste Week.