Het voelt ongetwijfeld raar. Met vrienden kan je over zowat alles praten. Maar als het over problemen gaat of over drank, drugs, pillen of gokken, lijkt het plots zo ingewikkeld. Maak je niet te veel zorgen. Er is geen lijstje met ‘juiste’ of ‘foute’ dingen om te zeggen. Als je vriend(in) merkt dat je het met de beste bedoelingen doet, schiet je ongetwijfeld al een heel eind op. En vergeet niet dat een vriendschap best wel tegen een stootje kan.

Pik in op wat je vriend(in) zegt

Je vriend(in) heeft geen nood aan een monoloog van jouw kant. Luister vooral naar wat hij of zij zelf te vertellen heeft, en ga daarop in. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je vriend(in) in het begin niet veel zegt over zijn of haar gebruik, maar wel te kennen geeft dat er iets aan de hand is is. Je vriend(in) maakt zich ergens zorgen over, of er gaat iets niet. Door daarop in te pikken, kan je hem of haar misschien aan het denken zetten.

Oordeel niet, maar geef wel je mening

Beschuldig of veroordeel je vriend(in) niet. Dat roept alleen maar weerstand op. Het doet je vriend(in) in de verdediging kruipen en kan ervoor zorgen dat hij of zij simpelweg alles gaat ontkennen.
Dat neemt niet weg dat je gerust mag vertellen dat jij niet eens bent met zijn of haar gebruik van drank, drugs, pillen of met het gokken. Je kan dat voorzichtig doen. Maak duidelijk dat je je vriend(in) niet afkeurt als persoon, maar dat het gaat over zijn of haar gedrag.

Vertel hoe jij je voelt

Geef aan hoe jij je voelt bij het druggebruik en welke gevolgen het gebruik voor jou heeft. Hebben er zich situaties voorgedaan die niet door de beugel konden? Vertel dat je je gekwetst, teleurgesteld of bezorgd voelt. Maak hem of haar duidelijk hoe hard alles op jullie vriendschap weegt.

Je denkt misschien dat het geen verschil maakt en dat het maar weinig uitmaakt wat jij zegt, denkt of voelt. Maar zwijgen verandert zeker niets. Vrienden houden meer rekening met elkaar dan het vaak lijkt, en jouw bezorgdheid en standpunt kan je vriend(in) aan het denken zetten. Je geeft hem of haar zo extra redenen om het druggebruik in vraag te stellen.

Spreek in de ik-vorm

In de ik-vorm praten, komt minder beschuldigend over. Praat over wat jij ziet, ervaart, vreest… Bijvoorbeeld: "Ik voel me in de steek gelaten als je de ganse avond stoned bent." Of: "Ik zou het fijn vinden als je je aan onze afspraken zou houden." Dat drijft je vriend(in) veel minder in de verdediging dan: "Jij bent altijd zat. Jij komt je beloftes nooit na. Je ziet me niet meer staan."

Vermijd welles-nietesspelletjes

Blijf niet steken in discussies over hoe goed of slecht de drug op zich is. Als het enkel over risico's en gevaren gaat, willen mensen vaak niet meer luisteren. Ook doordrammen over hoe belangrijk ‘stoppen’ is, kan een averechts effect hebben. Uiteindelijk gaat het over je vriend(in) als persoon. En daar kan je het wel over hebben. Vertel hem of haar wat je opgemerkt hebt, en hoe hij of zij het ervaart:

  • Wat doet de drug met je vriend? Welke voor- en nadelen ervaart hij/zij?
  • Wat betekent de drug voor hem/haar?
  • Welke impact heeft de drug op zijn/haar leven en op jullie vriendschap? Welke gevolgen heb jij opgemerkt? Bijvoorbeeld: "Ik merk dat je er zo moe uitziet en dat je overdag in slaap valt."

Informeer je voor meer houvast

Misschien heb je de indruk dat je te weinig weet over alcohol en andere drugs om er met je vriend(in) over te praten. Het kan helpen om je vooraf te informeren over de effecten en de risico's. Je vindt die informatie onder Drugs ABC of in onze folders. Beschouw die informatie vooral als een houvast en niet als een reeks van argumenten die je vriend(in) kunnen overtuigen. Uiteraard kan je ons ook anoniem contacteren voor een persoonlijk gesprek.

Misschien heeft je vriend(in) wel wat aan onze online testen. Die zijn gratis en vrijblijvend. Mensen kunnen er anoniem hun kennis van drugs en de risico's van hun gebruik mee nagaan. Voor wie cannabis of cocaïne gebruikt, is er een zelfhulpmodule.